Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου 2016

Θύελλα στο Βερολίνο, τυφώνας στην Αθήνα




Του Θόδωρου Σκυλακάκη

Τα αποτελέσματα από τον φτωχό ανατολικογερμανικό βορρά συντάραξαν χθες την Ευρωπαϊκή πολιτική τάξη. Το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα, στο μικρό κρατίδιο του Mecklenburg-West Pomerania, ηττήθηκε από το ευρωσκεπτικιστικό και αντι-μεταναστευτικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD)και βρέθηκε στην τρίτη θέση. Η σημασία της εξέλιξης αυτής είναι αντιστρόφως ανάλογη του μεγέθους του γερμανικού κρατιδίου, που έχει λιγότερους κατοίκους από την ελληνική περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας. Ο λόγος είναι απλός. Η εκλογική ήττα των χριστιανοδημοκρατών σημειώθηκε στην περιοχή που ανέδειξε την ίδια την Καγκελάριο Μέρκελ και έρχεται να επιβεβαιώσει τα παράλληλα δημοσκοπικά ευρήματα, αλλά και τα εκλογικά αποτελέσματα των τελευταίων μηνών. Η AfD έχει από το 2014 κερδίσει σε όλες τις εκλογές που έχει συμμετάσχει. Με διαρκώς αυξανόμενα ποσοστά. Από το 4,7% που είχε πάρει στις γερμανικές εθνικές εκλογές το 2013, αποτυγχάνοντας οριακά να μπει στην ομοσπονδιακή Βουλή ανέβηκε στο 7,1% στις ευρωεκλογές, ενώ το 2016 στις 4 περιφερειακές εκλογές που έλαβε μέρος πήρε κατά μέσο όρο 18%. Ποσοστό που αλλάζει όλα τα δεδομένα στο γερμανικό πολιτικό σύστημα αν επιβεβαιωθεί στις επόμενες εθνικές γερμανικές εκλογές που θα διεξαχθούν κανονικά τον Σεπτέμβριο του 2017.

Ο ευρωσκεπτικισμός και η αντιμεταναστευτική στάση στα δεξιά του εκλογικού σώματος δεν είχαν μέχρι πρότινος βρει στη Γερμανία αυθεντικό εκφραστή, κάτι που έχει προ πολλού συμβεί σε όλη τη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη. Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία, Σκανδιναβία, Κάτω Χώρες, Αυστρία και Ουγγαρία, παντού υπάρχουν ισχυρότατα κόμματα αυτού του χαρακτήρα. Στη Γερμανία όμως λόγω του ναζιστικού παρελθόντος (όπως μέχρι πρόσφατα στην Ελλάδα λόγω της εμπειρίας της δικτατορίας), το «τζίνι» δεν είχε βγει από το μπουκάλι. Οι συνεχείς νίκες της AfD συνιστούν συνεπώς μια θεμελιώδη αλλαγή του γερμανικού πολιτικού σκηνικού. Η σύγκρουση στη γερμανική πολιτική σκηνή μετατίθεται από το κέντρο, όπου αναμετρώντο παραδοσιακά χριστιανοδημοκράτες με σοσιαλδημοκράτες (με την κατά περιόδους άνοδο των φιλελευθέρων ή των πρασίνων), στην καρδιά του κόμματος της κ. Μέρκελ, μεταξύ δηλαδή συντηρητικής δεξιάς και κεντροδεξιάς. Πρόκειται για μια αλλαγή που δεν αφορά μόνο την πολιτική γεωγραφία. Θέτει σε αμφισβήτηση την ουσία της γερμανικής πολιτικής των τελευταίων ετών, που πάει να πει την ουσία της Ευρωπαϊκής πολιτικής. Και αντίθετα με ό,τι νομίζουν διάφοροι εγχώριοι ανόητοι, η αμφισβήτηση σημαίνει ένα και μόνο πράγμα: λιγότερη Ευρώπη και λιγότερη αλληλεγγύη.

Ο κίνδυνος οι χριστιανοδημοκράτες να χάσουν σταδιακά τη θέση τους ως κυρίαρχο κόμμα στην γερμανική πολιτική σκηνή είναι πραγματικός και άλλα χριστιανοδημοκρατικά κόμματα στη βορειοδυτική Ευρώπη έχουν ήδη υποστεί αυτή την τύχη (π.χ. στην Ολλανδία και στη Δανία). Όμως οι χριστιανοδημοκράτες έχουν ένα χρόνο μπροστά τους και δεν πρόκειται ασφαλώς να κάτσουν με σταυρωμένα χέρια. Τα δύο βασικά θέματα που οδήγησαν στην ίδρυση αρχικά της AfD (ευρωσκεπτικισμός και αντίδραση στην στάση της Μέρκελ απέναντι στο νότο γενικά και τα προγράμματα διάσωσης της Ελλάδας ειδικότερα) και στις πρόσφατες εκλογικές της επιτυχίες (μεταναστευτικό-προσφυγικό), έχουν ένα κοινό παρανομαστή. Την Ελλάδα. Οι ψηφοφόροι των χριστιανοδημοκρατών που διεκδικεί η AfD είναι δυσαρεστημένοι από την είσοδο των εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων που ήρθαν στη Γερμανία μετά το 2015 και βλέπουν αρνητικά τη βοήθεια που έδωσε και δίνει η Γερμανία προς την Ελλάδα. Δεν χρειάζεται συνεπώς να είναι κανείς πολιτική μεγαλοφυία για να καταλάβει τι θα κάνουν οι πολιτικοί του χριστιανοδημοκρατικού κόμματος (με ή χωρίς την σύμφωνη γνώμη της κ. Μέρκελ) στο επόμενο διάστημα. Θα σκληρύνουν τόσο τη ρητορική τους όσο και την στάση τους προς την Ελλάδα. Κάτι που με δεδομένη την οριακή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ελληνική οικονομία και κοινωνία, θα οξύνει τα προβλήματα και τις δυσκολίες στον επόμενο χρόνο στο όριο της ρήξης.

Που θα φτάσει η σκλήρυνση αυτή της γερμανικής στάσης; Σε συνδυασμό με την αναμενόμενη ήττα του κ. Ολάντ στις γαλλικές εκλογές την ερχόμενη άνοιξη (όπου δύσκολα θα περάσει έστω στο δεύτερο γύρο), οι Γερμανοί χριστιανοδημοκράτες θα συνεχίζουν να στηρίζουν τον κ. Τσίπρα ή θα του κάνουν αυτά που έκαναν μετά τον Σεπτέμβριο του 2014 στον κ. Σαμαρά; Πως θα αντιδράσει η κ. Μέρκελ στον κίνδυνο να πάει στις εκλογές της με την λαϊκίστικη AfD να την εμφανίζει δίπλα στον κ. Τσίπρα σε αφίσες που θα γράφουν: «Μαζί μ' αυτόν άνοιξαν τα σύνορα της Ευρώπης» και «Σ' αυτόν δίνει τα λεφτά μας»;

Το ερώτημα αυτό θα το απαντήσει η ίδια η ζωή με την ευκαιρία της δεύτερης αξιολόγησης. Τότε θα μάθουμε αν μετά τη θύελλα που ξέσπασε στο Βερολίνο, θα ακολουθήσει και τυφώνας στην Αθήνα.


Δυστυχώς όμως οι εξελίξεις στη Γερμανία δεν αφορούν μόνο τον κ. Τσίπρα και την κυβέρνησή του. Αφορούν ολόκληρη την ελληνική πολιτική τάξη. Γιατί πολύ σημαντικότερη από την τύχη του κ. Τσίπρα είναι η τύχη της Ελλάδας όταν λήξει το παρόν μνημόνιο. Με την AfD στην ομοσπονδιακή Βουλή θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να περάσει οποιοδήποτε νέο πρόγραμμα βοήθειας προς την Ελλάδα. Ιδίως αφού θα έχει υπάρξει και πολιτική αλλαγή στη Γαλλία. Συνεπώς η Ελλάδα έχει μόλις δύο χρόνια για να ανακάμψει πραγματικά και να μπορέσει να βγει στις αγορές. Κάτι που για να γίνει έχει ως προϋπόθεση την έγκαιρη απομάκρυνση του κ. Τσίπρα από την εξουσία. Προϋπόθεση αναγκαία αλλά όχι ικανή να αλλάξει την πορεία της χώρας. Για τον σκοπό αυτό απαιτείται και η εκλογή μιας σοβαρής, αποφασισμένης και πραγματικά μεταρρυθμιστικής κυβέρνησης. Κι ο χρόνος που απομένει για να συμβούν όλα αυτά είναι πλέον ελάχιστος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου